Μέχρι σήμερα όλες οι μελέτες επικεντρώνονταν στην επίδραση συγκεκριμένων θρεπτικών συστατικών στην υγεία μας όπως π.χ την επίδραση που έχουν τα κορεσμένα λιπαρά οξέα στον κίνδυνο ανάπτυξης καρδιαγγειακών παθήσεων. Έχει διαπιστωθεί όμως πως δεν έχουν όλα τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά οξέα την ίδια επίδραση στην υγεία μας. Δηλαδή όλα τα τρόφιμα περιέχουν θρεπτικά και βιοενεργά συστατικά τα οποία δεν χωνεύονται και δεν απορροφούνται με τον ίδιο τρόπο, γι’ αυτό τα οφέλη για την υγεία ποικίλουν μεταξύ των τροφίμων με τα ίδια συστατικά. Αυτό συμβαίνει γιατί ένα τρόφιμο είναι κάτι πολύ περισσότερο από μεμονωμένα θρεπτικά συστατικά. Αυτό ονομάζεται the food matrix effect.
Μελέτες έχουν δείξει ότι είναι όταν προσλαμβάνονται κάποιες βιταμίνες και θρεπτικά συστατικά μέσω των τροφίμων έχουν μεγαλύτερη επίδραση στην υγεία και στην πρόληψη ασθενειών από το να ληφθούν μεμονωμένα τα θρεπτικά συστατικά ή οι βιταμίνες μέσω συμπληρώματος. Για παράδειγμα η βιταμίνη Α που περιέχεται κυρίως στα καρότα έχει αντιοξειδωτική δράση αλλά αν καταναλωθεί μεμονωμένα μέσω συμπληρώματος έχει αρνητική επίδραση για την υγεία όπως τερατογένεση στην εγκυμοσύνη γι’ αυτό οι έγκυες ή οι γυναίκες που σκοπεύουν να μείνουν έγκυες συστήνεται να μην λαμβάνουν συμπληρώματα βιταμίνης Α. Ένα άλλο παράδειγμα είναι τα γαλακτοκομικά προϊόντα με πλήρη λιπαρά. Μέχρι πρότινος τα κορεσμένα λιπαρά οξέα είχαν συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων, παχυσαρκίας, υπερλιπιδαιμίας κτλ. Πλέον είναι καλά τεκμηριωμένο ότι τα γαλακτοκομικά με πλήρη λιπαρά μπορεί να βοηθήσουν στην μείωση του σωματικού βάρους και του σωματικού λίπους. Το τυρί και το γιαούρτι με πλήρη λιπαρά έχει σχετιστεί με μειωμένο κίνδυνο καρδιακών νοσημάτων και σακχαρώδη διαβήτη.
Συμπερασματικά, τα νεότερα δεδομένα αναθεωρούν την προσέγγιση γύρω από τη διατροφή και πλέον οι γενικότερες συστάσεις για την πρόληψη ή την αντιμετώπιση χρόνιων νοσημάτων αφορά τον γενικότερο τρόπο ζωής και όχι σε μεμονωμένα θρεπτικά συστατικά.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
• Anguilera “The food matrix: implication in processing,nutrition and health”, Crit Rev Food Science Nutr. 2019;59(22):3612-3629.
• Geo T. “The food matrix: the new tool to enhance nutritional quality of food”, Journal of Pharmacognosy and Phytochemistry 2018; 7(6): 1011-1014